Gökdelen'de Çalışmak

Toplam 10 yıllık çalışma hayatımın son 8 yılı Levent'te bir plazada geçti. İnşaa edildiği tarihte, bölgesinin en yükseği şimdinin alçakları arasında, gökyüzünü delip geçen bir binada, yani gökdelende.

Mesleğim ve bana verilen iş görevi gereği "sabah gir, akşam çık" şeklinde, masabaşı bir çalışma şeklim vardı. Yani yemekleri de binada yediğimi düşünürseniz sabah 9 gibi başlayıp akşam 18'de biten "yarı cezaevi" de denebilecek, "katıklı hapishane" de sayılabilecek bir hayat.

Geçmişe dönüp baktığımda da, içinde yaşarken de ne hak verebileceğim ne de hakkını yiyebileceğim bir çalışma şekli "plaza çalışanı" olmak. Kışın ve bütçe açısından mükemmeldir mesela. Elbiseleriniz, ayakkabılarınız eskimez, yemekhaneyi ve servisi kullandığınız ölçüde aldığınız maaş tamamen size kalır. Hatta işyeriniz sunuyorsa "plaza avantajlarından" da yararlanabilirsiniz. Örneğin sürümden kazanma gayesiyle plaza çalışanlarına belli günler hizmet veren kargo, kuaför, kuru temizlemeci, kitap standı, hatta tıbbi laboratuvar elinizin hemen altındadır. Benim gibi şanslılardansanız plazanızın önünden civar yerlere (AVM ya da lokanta gibi) belli saatlerde ring yapan ücretsiz servislerden de faydalanabilirsiniz. Neredeyse herşey ama herşey bir tık kadar uzağınızda ve plazadan ayrılamamanız üzerine kuruludur acı bir şekilde. Plazada, masabaşında çalışıyorsanız ve servis kullanıyorsanız "sokak"la muhatap olmazsınız. Tıklım tıkış toplu taşıma, sokak tacizleri, kapkaç, baştan aşağı çamura bulanmak ancak ve ancak kabuslarınızı süsler.

Gelgelelim bir parça rüzgarın saçlarınızı okşayıp geçmesine, küçücük bir kuş cıvıltısına, tesadüfen bir arkadaşınızla karşılaşıp iki laf etmeye, mesai saatlerinde yalvar yakar izin almadan basit işlerinizi halletmeye (notere gitmek, tiyatro bileti almak ... gibi) hasretsinizdir. 

Plazada çalışırken bazen, "kapıyı üzerimizden kitliyor bunlar ayol" diye bağırasım gelirdi. Kuşbakışı gözüken denize bakıp, "haftasonu gelse de sahile insem, denizi koklasam" diye heves ederdim. Hele bahar ayları yok muydu bahar ayları, plaza işte o aylar cehennem olurdu bana. Tomurcuklanan ağaçlara, açan çiçeklere, cıvıldayan kuşlara cam bir pencere kadar uzak, bir asansör kadar yakın. Öğle tatili vardı evet ama karnını mı doyuracaksın, çıkıp nefes mi alacaksın hep bir koşturmaydı. Çalıştığım binanın hemen karşısı parktı, öğlenleri mutlaka oraya gider, şanslıysam, sigara kokularının bana erişmeyeceği bir ağaçaltı bulur saatime bakmadan anın tadını çıkarmaya çalışırdım. Hatta Defne'ye hamileyken uyuklardım bile. Yer yoksa ya da duman altıysa villaların arasında aheste beste yürürdüm. Bazen arkadaşlarla civar kafelere gittiğimiz de olurdu. 

Plaza çalışanı olmak sosyal anlamda da gariptir. Her gün hep aynı insanları görürsün, devamlı görürsün, sadece mesai arkadaşı anlamında değil, aynı binayı paylaşma anlamında. Kimiyle ortak iş yaparsın kimini sadece simaen bilirsin. Ama bu rutin de bir süre sonra sıkar insanı. "Yeni"lik, devinim yoktur. Ve bu sıkıcılıktan dedikodu, lakap takmalar başlar. Özellikle kadınlar arasında "bugün ne giymiş, hamileyse çok mu kilo almış, saçını nasıl yaptırmış..." gibi gayet bayıcı ve bence basit kaçan konuşmalar uzar da gider. 

Plaza çalışanlarının açıkça ve ortaklaşa dertlendikleri konuların başında "asansör bekleme" ve "yemek" gelir. Mesai başlasa da bitse de "asansör bekleme" derdi hiç bitmez. Hep geç gelir asansörler, hep dolu gelir, insanlar gideceği yöne binmez vs derken aslında çok basit olan giriş-çıkış bile strese döner. Benim asla stres etmediğim hatta geç gelmesinden memnun olduğum bir objeydi asansör, totoma Japon yapıştırıcısı sürüp koltuğuma çakılmadan önce kimseye hesap vermeden serbestçe ayakta durabileceğim son noktaydı asansör bekleme kuyruğu. Gelsindi, dolu gelsindi hiç fark etmezdi, sakince bekler çevremdeki yakınmaları duymazdan gelmeye çalışırdım.

"Yemek" de benim için benzerdi, yemekhaneden her zaman memnundum, hiçbir zaman aç kalmadığım gibi işi bıraktığımdan beri en çok özlemini çektiğim tek plaza mekanıdır yemekhane. Evet penceresiz, evet belki havasız ama evde yap(a)madığım çeşit yemek, salata, tatlı ve meyve hemen ötemde sadece tepsime konmayı bekliyor. Hiç acımadan yerdim, "akşam az yerim" diye düşünürdüm, tek dikkat ettiğim sağlıklı ve dengeli beslenmekti o kadar. Çünkü bir plaza insanı yediği kadar yak(a)mazsa şişmanlık başlar. Yemekhane ve yemekler de sıklıkla yakınılan konulardı. "Köftenin içi pişmemiş", "dolmanın pirinçleri sert", "neden aynı çorbaya farklı isimler verilip tekrar tekrar yapılıyor", "mantı çıkarmasın bunlar" serzenişlerini gülümseyerek dinlerdim. Çünkü onlar dışında da yenebilecek bir dolu yemek vardı, "maksat yakınmak" değildiyse tabii. 

İçimden, plazaları karınca yuvasına ya da akvaryuma benzetmek gelir. Bir dolu insan sabah- akşam girer çıkar, harıl harıl çalışır, üretir, kaynaşır. Ve bir akvaryum balığı gibi cam bir fanusun içinde döner durur.  

Bir zamanların "plaza insanı", Defne'den sonra "apartman insanı" olmuş durumda ve acı bir gerçeklikle plazadaki 1 saatlik öğlen molalarını deli gibi arar vaziyette. Çok şükür ki, bu sene yuvaya başlamakla bendeniz plaza gazisi bir nebze olsun "özgür"lüğüne kavuşabilecek. Kalanları Allah kurtarsın....